How to select the mobile phone network operators for Myanmar? Part -1 and 2 ---- by Sann Maw

နုုိင္ငံၿခား က ဖုုန္း ေအာ္ပေရတာ ၂ ခုု ကိုု ဘယ္လုုိ ပံုုစံနဲ့ ေရြးခဲ့သလဲ ဆုုိတာ အၾကမး္ၿဖင္း ေၿပာၾကည့္ရေအာင္။

ခုု တေလာ အြန္လုုိင္း မွာ ေတြ့ေနတဲ့ ေၿပာၾကားခ်က္ေတြ အရ ဖုုန္း company ၂ခုု ကိုု ဘက္လုုိက္ေရြး မေရြး သိရေအာင္ ဆက္သြယ္ေရး ဝက္ဘ္ ဆုုိက္ မွာ ဝင္ၾကည့္လိုုက္ေတာ့ ေရြး ခဲ့တဲ့ အဆင့္ေတြကိုု English လုုိေရးပီး တင္ထားတာ ေတာ့ ေတြ့တယ္ ၿမန္မာလိုု မေတြ ့လိုု အၾကမ္းၿဖင္း ဘာသာၿပန္ပီး တင္ေပးလုုိက္တယ္။ သိလုုိသူမ်ား ဖတ္ၾကည့္ၾကပါကုုန္။

ပထမ…အစိုုးရက..ဖုုန္းoperator လုုပ္ငန္းအတြက္ ၂၀၁၂ ကုုန္ခါနီး မွာ တင္ဒါေခၚဖုုိ့အတြက္ စိတ္ဝင္စားသူ company ေတြကိုုဖိတ္ ေခၚပါတယ္။ လုုပ္ကိုု္င္ ခြင့္ ရတဲ့ company အေနနဲ့ ပထမအဆင့္ ၁၅ နွစ္ လုုပ္ခြင့္ရမယ္ ။ ပထမ ၁၅နွစ္ လုုပ္ခဲတာကိုု ၾကိဳက္တယ္..စည္းကမ္းခ်က္နဲ့ ညီညႊတ္တယ္ဆုုိရင္  ၁၅နွစ္ လုုပ္   ပီးရင္ အနည္း ဆံုု း ၁၀ နွစ္ သက္တမ္း ထပ္တုုိးလုုိ့ရမယ္။ စုု့စုုေပါင္း ၂၅ နွစ္ေပါ့….အဲ့ဒါပီး သြားရင္ ေနာက္ထပ္ သက္တမ္း တုုိးတဲ့ ဟာေတာ့ ေရးထားတာမေတြ့ရဘူး..

အဲ့ဒီ ဖိတ္ေခၚခ်က္ ကိုု စိတ္ဝင္စားတဲ့ နုုိင္ငံတကာ က..ဖုုန္း operator company ေပါင္း     ၉ ၁ ခုု က ဆက္သြယ္လာတယ္… အဲ့ဒီဆက္သြယ္ခ်က္ေတြကိုု ေဖေဖၚဝါရီ ၈ ရက္ ၂၀၁၃ ေန့အထိ လက္ ခံခဲတယ္..အဲ့ဒါ ပီး ေတာ့ ပထမ ဖိတ္ေခၚတဲ့ အဆင့္ ပီး သြားေရာ….

ဒုုတိယ အၾကိဳေရြးခ်ယ္ပြဲ အေၾကာင္း ဆက္ေရးပါ့မယ္..

မွတ္ခ်က္၊ ၊ http://www.mcit.gov.mm/ မွာ တင္ထားတဲ့ အခ်က္အလက္ ေတြကိုု မွီၿငမ္း ပီး ဆီေလ်ာ္ေအာင္ ၿပန္ဆုုိပါသည္…ပညာရပ္ဆုုိင္ ရာ အေသးစိတ္အခ်က္အလက္မ်ားကိုု အတိအက် သိလိုုပါက..အထက္ပါ အင္တာနက္ ဝက္ဆုုိက္တြင္ ဝင္ေရာက္ဖတ္ရွဳ့ ေလ့လာၾကပါကုုန္၊

ေရးသားသူ ဆန္းေမာ္..

PART - 2

ဒုုတိယအဆင့္ အၾကိဳေရြးခ်ယ္ပြဲ.. (how to select the mobile phone network operators for Myanmar? ---- by    Sann Maw)

ဒုုတိယအဆင့္ အၾကိဳေရြးပြဲ ဆုုိတာကိုု ဘာလုုိ့ ထား ထား ရသလဲဆုုိေတာ့…. Mobile phone operator လုုပ္ငန္းဆုုိတာ.. လုုပ္ခ်င္တဲ့ သူတုုိင္း ထ လုုပ္လိုု့ၿဖစ္တဲ့ လုုပ္ငန္း မဟုုတ္ပါဘူး.. ဒီလုုိ လုုပ္ငန္း မ်ိဳး လုုပ္ဖုုိ့အတြက္..

၁။ လုုပ္ငန္းစတင္ တဲ့ အခ်ိန္ကတည္း က စပီး ဖုုန္းေခၚတဲ့ service စေပးနုုိ္င္တဲ့ အခ်ိန္အထိ ေဒၚလာသန္းေပါင္း မ်ား စြာအကုုန္အက်ခံပီး အရင္ၾကိဳတင္ပီး ရင္းနွီးထားရမွာၿဖစ္တဲ့အတြက္ ပိုုက္ဆံၿပန္မဝင္ခင္၊အၿမတ္မေပၚခင္ အခ်ိန္ ေတြအတြက္ အခ်ိန္ အတိုုင္းအတာတခုုအထိ ရင္းနွီး ထားဖိုု့ (capital ) အရင္ အနီွး အတြက္ ပိုုက္ဆံလဲ ရွိရမယ္။ မွတ္မိၾကဦး မလားမသိဘူး..အရင္ ၿမန္မာ ဆက္သြယ္ေရး က.ဖုုန္းကဒ္ေတြကိုု..၁၅ သိန္း .. ၅ သိန္း ၂ သိန္း ခြဲ ..၂ သိန္း နဲ့ ေရာင္းခဲ့တယ္ဆုုိတာ သူရင္း နွီး ထားတဲ့ အရင္ းအနွီး အတြက္..ဖုုန္းေခၚခ ေတြက ေန ၿပန္ရမွာကိုု မေစာင့္နုုိင္ လိုု့ အရင္ အနွီး ၿမန္ၿမန္ေပၚေအာင္..ဖုုန္း ဆင္း ကဒ္ေတြကိုု ေစ်းေစ်း ၾကီး ၾကီး နဲ့ ၿပန္ေရာင္း စားတာပဲ..ၿဖစ္သင့္ တာကေတာ့ အဲ့လိုု ေစ်း ၾကီး ၾကီး နဲ့ ၿပန္ေရာင္း စားထားတဲ့ အတြက္ အရင္း အနွီး တခ်ိဳ့ ေၾကသြားပီ ၿဖစ္တဲ့ အတြက္..ဖုုန္းေၿပာခေတြကိုု ေလ်ာ့ေပးတာမ်ိုုး လုုပ္သင့္တယ္။..သိုု့ေသာ္လဲ အဲ့ဒီလုုိ ေစ်း ေလ်ာ့ေပးတာမ်ိုုးဟာ ခုုခ်ိန္ထိၿဖစ္လာတာေတာ့ မေတြ့ရေသးဘူး.. ရသေလာက္ ဝိုုက္တယ္ဆုုိတာ မ်ု်ိုုးလားေတာ့ မသိ….ေနာက္က်ရင္ေတာ့ အၿပိဳင္အဆုုိင္ ေတြ ၿဖစ္လာမွာ ၿဖစ္တဲ့အတြက္..ဒီလုုိပံုုစံမ်ိုဴးနဲ့ ဆက္ပီး စခန္းသြားလုုိ့ မရေတာ့ဘူး ဆုုိတာေတာ့အေနွးနဲ့ အၿမန္..သိလာမယ္လုုိ့ယူဆရတာပဲ…ခုုခ်ိန္ထိကေတာ့.ဖုုန္းေခၚခေတြ..ဆားဗစ္ေတြ .ထူးထူးၿခားၿခား ေကာင္းလာေအာင္ ၿပဳ့ ၿပင္တာေတာ့ မေတြ့ရေသးဘူး..ထားပါေတာ့ ေရးရင္းနဲ့ ေဘးေရာက္သြားတယ္… ေနာက္ နံပါတ္ ၂ အခ်က္..က.

၂။ အဆင့္ၿမင့္ နည္း ပညာ ေတြကိုု သံုုးထားတာ ၿဖစ္တဲ့ အတြက္.. နည္း ပညာပိုုင္းလဲ ၿဖည့္ဆည္းေပးနုုိင္ရမယ္။ အသံုုးခ်နိုုင္ရမယ္။လုုပ္ငန္း လုုပ္ဖူးတဲ့ လုုပ္ေနတဲ့  အေတြ့အၾကံုုေတြလဲရွိရမယ္.. ခုု ေနာက္ပုုိင္း က..2G.3G …4G ဆိုုတာေတြ ေပၚလာပီၿဖစ္တဲ့အတြက္….နည္း ပညာၿမင့္တာကိုု သံုုးနုုိင္ေလ ပိုုေကာင္းေလေပ့ါ.. ဒီေနရာမွာ ေမး စရာရွိတာက..အဲ့ဒီ နည္း ပညာေတြက အစဥ္အတုုိင္း သြားစရာလုုိသလားဆုုိတာ..ပဲ..ၿမန္မာၿပည္အေနနဲ့ ဆုုိရင္ မလိုုဘူးလုုိ့ေၿဖလုုိ့ရတယ္။ ဘာလုုိ့လဲဆုုိေတာ့..ၿမန္မာၿပည္မွာ က… mobile phone network က အရမ္း ေသးေနေသးတယ္ဆုုိေတာ့ ရွိပီးသား phone network ေပၚမွာ ထပ္ တည္ တာ မဟုုတ္ ပဲ..အကုုန္လံုုးနီးပါးက..အသစ္ အသစ္ေတြ တည္ေဆာက္ရမွာၿဖစ္တဲ့အတြက္ ခုုေလာေလာဆယ္ ရွိပီးသားၿမန္မာ ဆက္သြယ္ေရး က ဆာဗစ္ေပးလက္စ (2G အမ်ားစုု ..ေနာက္ 3G service က နဲနဲ ) က ေန.. 2.5G…. 2.75G….... 3G ေတြ မခံပဲနဲ့ လည္း 3.5G HSPA+ .. 4G LTE စတာေတြကိုု တခါတည္း အဆင့္ၿမင့္ပီး တန္းေပး နုွိင္ေအာင္ လုုပ္ေပးလုုိ့ရတယ္.. လြယ္လြယ္ေၿပာရရင္.. ရုုပ္ၿမင္သံၾကား တီဗီြေတြ ေပၚတုုန္းက..ၿမန္မာနုုိင္ငံက တၿခားနုုိင္ငံေတြထက္ ေနာက္ၾကပီး လုုပ္ၿဖစ္ေတာ့..(တၿခားနုုိင္ငံေတြမွာက အစဥ္လုုိက္.. black and white TV system.. ေနာက္ colour TV system အဲ့ုလုုိမ်ိဳးအစဥ္လုုိက္ သြားရေပမယ့္ )..ၿမန္မာၿပည္အတြက္ black and white TV system ကိုု မသံုုးေတာ့ပဲ..colour TV system ကိုု တန္းသံုုးလုုိ့ ရသလိုုမ်ိုဴးေပ့ါ ။။ တကယ္လိုု့ system အေဟာင္းက ရွိေနပီးသားဆုုိရင္..phone company ေတာ္ေတာ္ မ်ားမ်ားက..မလုုိအပ္ေသးရင္..အရင္ရွိပီးသားအေဟာင္းကိုု ပဲဆက္သံုုးခ်င္ၾကတယ္..ဘာလုု့ိလဲဆုုိေတာ့အေဟာင္းကေန အသစ္ကိုု အဆင့္ၿမင့္ တယ္ဆုုိရင္..ရွိပီး သားအေဟာင္းေတြထဲက ဆက္သံုုးလိုု့ မရတာအေတာ္မ်ားမ်ား က..လြႊင့္ပစ္လုုိက္ရတာဆုုိေတာ့ အသစ္ကိုု တုုိက္ရိုုက္လုုပ္ရတာထက္ စာရင္ စုုစုုေပါင္း ကုုန္က်စရိတ္က ပိုုမ်ားပါတယ္။ ၿမန္မာၿပည္အတြက္ ကေတာ့ အဲ့လိုုမ်ိဳး အေဟာင္းကေန အသစ္သြားတာမ်ိဳး လုုပ္စရာ မလိုုေတာ့ တဲ့အတြက္ ..အဆင့္ၿမင့္ နည္း ပညာကိုု သံုုးပီး service ေပးဖိုု့အတြက္ ဖုုန္း company ေတြအေနနဲ့..ကုုန္က်စရိတ္ က မလိုုပဲ ၂ခါကုုန္ မၿဖစ္ေတာ့ဘူးလုုိုု့ အၾကမ္း ၿဖင္းအားၿဖင့္ ေၿပာလုုိ့ရတာေပ့ါ.. နည္းပညာပိုုင္း ဆုုိရာမွာ ေတာ့ 4G သံုုးမယ္ မသံုုးဘူးဆုုိတာတင္ မကဘူး..တၿခား ၾကည့္စရာ အခ်က္အလက္ေတြလဲ အမ်ားၾကီး ရွိတာေပ့ါေလ။။ အဲ့ဒါကေတာ့ ဆက္သြယ္ေရးwebsite မွာ အေသးစိတ္ေရးထားတာ မေတြ့ရဘူး။ တင္ ဒါတင္မယ္ ဆုုိတဲ့ company ေတြ အေနနဲ့ ကေတာ့ သိနုုိင္ေပမယ့္..အတြက္..အၿပင္ လူေတြ အေနနဲ့ တိတိက်က်ေတာ့ မသိရဘူး..

အဲ့ဒီေ တာ့ အထက္က တင္ၿပခဲသလိုု နည္းပညာ ေတြ အရင္ းအနွီး ေတြ အေတြ့အၾကံုုေတြ ရွိမရွိဆိုုတာကိုု ဘယ္လုုိ စစ္ေဆးမလဲဆုုိတာ လုုိလာပါပီ။ ဒါကိုု သိနုုိင္ဖုုိ့အတြက္..company ေတြရဲ့ လုုပ္ငန္း လုုပ္ဖူး တဲ့ ေနာက္ေၾကာင္း ရာဇဝင္ကိုု စစ္ေဆးၿခင္း အားၿဖင့္ သိနိုု္င္ပါတယ္။ အဲ့ဒါကေတာ့ ေအာင္က နံပါတ္ ၃ အခ်က္ပါပဲ.

၃(က) ။ ဒါမ်ိဳး mobile phone network operator လုုပ္ငန္း ကိုု အနည္း ဆံုုး လြန္ခဲ့တဲ့ ၄ နွစ္ ကတည္း က ေအာင္ ေအာင္ၿမင္ ၿမင္ လုုပ္ေနတဲ့ company လဲၿဖစ္ရပါ့မယ္။ အဲ့လုုိ ေအာင္ေအာင္ ၿမင္ ၿမင္ လုုပ္ေနတယ္ ဆုုိရမွာ..အဲ့ဒီ company ဟာ.. သူ့မိခင္နုုိင္ငံမွာ..mobile phone network operator လုုပ္ငန္းရဲ့ အစုုရွယ္ယာ အနည္း ဆံုုး ၅၀.၁% ကိုု ပိုုင္ဆုုိင္ထားရမယ္.. ေနာက္ mobile phone customers ေပါင္း ..အနည္းဆံုုး ၄ သန္း ေက်ာ္ ကိုု ဝန္ေဆာင္ မွုု႔ ေပးေနတာ ၿဖစ္ရမယ္။ revenues (ဝင္ေငြ) အေနနဲ့ မနွစ္က တနွစ္ကိုု US$ သန္း ၄၀၀ ေက်ာ္ ဝင္ေငြရွိရမယ္.. 

၃(ခ)။ ဒါတင္ မကေသးပါဘူး…  အဲ့ဒီ company ဟာ.. သူ့နုုိင္ငံတင္ မက..တၿခား နုုိင္ငံၿခား တခုုခုုမွာလည္း.. ဒီလိုုမ်ိဳး mobile phone network operatorလုုပ္ငန္းကိုု ေအာင္ ေအာင္ ၿမင္ ၿမင္ လုုပ္ေနတဲ့ company မ်ိဳး ၿဖစ္ရပါမယ္။ ေအာင္ေအာင္ ၿမင္ၿမင္ဆုုိရာမွာ.အဲ့ဒီ company ဟာ..တၿခား နုုိင္ငံကmobile phone လုုပ္ငန္း မွာ ပါတဲ့ သူ့အစုုရွယ္ယာဟာ အနည္း ဆံုုး ၃၀% နဲ့ အထက္ ၿဖစ္ရပါမယ္။ အနည္း ဆံုုး mobile users ေပါင္း ၁သန္းနဲ့ အထက္ကုုိ ဝန္ေဆာင္ မွုု႔ေပးေနတာၿဖစ္ရပါမယ္။။ ဒီ ၃(ခ) အခ်က္က ဘာလုုိ့ လိုုတာလဲဆုုိရင္..နုုိင္ ငံတခုုနဲ့ တခုု ယဥ္ေက်းမွုု..ဝင္ေငြ..ဘာသာစကား..ပညာေရး..လူမွူ႔ေရး..ဘာသာေရး စတာေတြက မတဴတဲ့အတြက္..company တခုုဟာ မိခင္ နုုိင္ ငံမွာ တင္ မက ဘူး..တၿခား လူမ်ိဳးဘာသာ ယဥ္ေက်းမွူ႔မတူတဲ့ နုုိင္ငံၿခားေတြမွာ ပါ..ဒီလုုိလုုပ္ငန္းကိုု ေအာင္ ေအာင္ ၿမင္ ၿမင္ လုုပ္ေနသလား ဆုုိတာ သိဖိုု့ လုုိပါတယ္..ဒါေၾကာင့္ ၃(က) အခ်က္သာ မက.. ၃(ခ) အခ်က္ ကိုုလဲေအာင္ေအာင္ ၿမင္ၿမင္လုုပ္ေနတယ္ဆုုိတာ သိဖုုိ့ အေရးၾကီးပါတယ္။

ဆုုိေတာ့ တုုိတုုိေၿပာရရင္..ဒီ အခ်က္ ေတြနဲ့ ကိုုက္ တဲ့ company ေတြကိုု တုုိက္ စစ္ လုုိက္ေတာ့ company ေပါင္း ၂၂ ခုု က ၿမန္မာၿပည္မွာ လုုပ္ငန္း လုုပ္မယ္ ဆုုိရင္ လုုပ္ လုုိ့ ရနုုိင္ တယ္ ဆုုိတာေတြ့ရွိရပါတယ္…  အဲ့ဒီ အဆင့္ကိုု ၂၀၁၃ ေအပရယ္ ၁၁ ရက္ေန႔မွာ အပီး သတ္နုုိင္ ပီးေတာ့ အၾကိဳ အရည္အခ်င္း နဲ့ ကိုုက္ ညီတဲ့ company ေပါင္း ၂၂ ခုု ရဲ့ စာရင္း ကိုု ထုုတ္ၿပန္ခဲ့ပါတယ္။  ေၿပာခ်င္တာက.. စစခ်င္း company 91 က လုုပ္ငန္း လုုပ္ရန္ စိတ္ဝင္စားတယ္ ဆုုိေသာ္လည္း .. ၂၂ ခုု က ပဲ..နည္း ပညာ…ေငြေၾကးအရင္းအႏွီး …အေတြ့အၾကံဳ စတာေတြ နဲ့  ကုုိက္ ညီပီး..အဲ့ဒီ ၂၂ခုုေသာ company ေတြကပဲ..mobile phone network operator အတြက္ tender တင္ သြင္း ခြင့္ ရွိတယ္ လိုု့ ေၿပာလုုိ့ ရပါတယ္။..ဒီေနရာ မွာ ဘာလုုိ့ လုုပ္ခ်င္ တဲ့သူေတြ အကုုန္လံုုး ကိုု ေပး မလုုပ္တာလဲ..လုုပ္ခ်င္တဲ့ သူေတြ အကုုန္လံုုး ကိုု ေပးလုုပ္လုုိက္ရင္..အၿပိဳင္အဆုိင္ မ်ားလာပီး ေစ်းေတြလဲ..ပိုက် မသြားနုုိင္ဘူးလား ဆုုိတာ ေမးစရာေပၚလာပါတယ္။။ အဲ့ဒါအတြက္ အေၿဖကိုုေတာ့ ေနာက္ တပိုုင္းမွ ဆက္ၾကတာေပ့ါ ဗ်ာ။ ဟုုတ္လား..

ေမးစရာ ရွိရင္ comment ေပးထားခဲ့လိုုက္ပါ..ေနာက္ အပိုုင္း ေတြမွာ အစဥ္ေၿပသလိုု ထည့္ ေၿဖေပးသြားပါ့မယ္။

ဆန္းေမာ္